Hepimiz hayatının herhangi bir dönemini kiracı olarak geçirmiştir. Çocukluk yıllarında ailemizle, öğrencilik ve ilk iş hayatının geçirildiği bekarlık yıllarında yalnız veya arkadaşlarımızla, evlilik öncesi ya da sonrası eşimizle muhakkak kiralık ev arayışı içinde bulunmuşuzdur. Tahmin edildiği gibi bu süreç genellikle yorucu bir deneyim olarak zihnimizde yer ediyor.
O nedenle geçmişte yaşanılan deneyimleri de göz önünde bulundurmak suretiyle, www.pinaryucel.com olarak ev kiralamak isteyenlere mini bir yol haritası hazırladık.
İÇİNDEKİLER:
1. SEMT SEÇİMİNE DİKKAT EDİN
2. AİLE BİREYLERİNİN OKUL VE İŞYERİ UZAKLIĞINI GÖZ ÖNÜNDE BULUNDURUN
3. DOĞRU EMLAK DANIŞMANI İLE İLETİŞİME GEÇİN
4. EV SAHİBİNİZİ TANIYIN
5. KİRALADIĞINIZ EVİN TAPU KAYITLARINI KONTROL EDİN
6. KİRA KONTRATINI EKSİKSİZ DOLDURUN
7. KİRACI HAK ve SORUMLULUKLARINI BİLİN
1. SEMT SEÇİMİNE DİKKAT EDİN
Ev kiralarken en önemli hususlardan biri aslında semt seçimidir. Bu süreçte insanların sahip oldukları sosyo-ekonomik statü ikamet edecekleri semtin seçimini etkileyen bir faktördür.
Kiracının sosyo-ekonomik statüsü doğrultusunda ev kiralamayı düşündüğü semt ile ilgili beklentilerini ve tercihlerini belirlemesi gerekir. Buna göre de kriterlerine uygun bir ya da iki semt üzerine yoğunlaşarak kiralık ev arayışına girmesi işini kolaylaştıracaktır.
Sahip olunan meslek ya da itibar, elde edilen gelir ve hayata bakış açısı doğrultusunda seçimler yapılarak, beklentiye uygun semt seçiminin tespiti, kiracılıkta atılacak ilk adım olarak karşımıza çıkar.
2. AİLE BİREYLERİNİN OKUL VE İŞ YERİ UZAKLIĞINI GÖZ ÖNÜNDE BULUNDURUN
Kiralık ev ararken en önemli hususlardan biri de, aile bireylerinin iş yerine ve okullarına olan uzaklıktır. Tabi ki çocuklu aileler bunun yanında hastane, ulaşım vasıtaları, park, oyun alanı, restaurant gibi sosyal tesisler ile kendileri için önem arz eden diğer faktörlere yakınlığını dikkate alınarak lokasyon seçimi yapmalıdır.
Yürüme mesafesinde bir okul yakınına ya da toplu taşıma araçlarına kolay ulaşım imkânına sahip konutlar tercih sebebi olacaktır.
3. DOĞRU EMLAK DANIŞMANI İLE İLETİŞİME GEÇİN
Kiracıların ev ararken işlerini en kısa ve güvenilir bir şekilde halletmesinde önem arz eden diğer bir husus doğru emlak danışmanı ile iletişim kurulmasına bağlıdır. Öncelikle maliyetli veya lüks olması düşünülmüş olsa dahi doğru emlak danışmanı ile çalışmak süreci hızlandıracaktır.
Mesleki yeterliliğe sahip, kiracının taleplerine cevap verebilecek özellikleri taşıyan konut portföyü bulunan, kiracıyı anlayarak beklentilerine uygun hizmet sunan, alanında güvenilir emlak danışmanı kesinlikle tercih edilmelidir. Sadece kiralama aşamasında değil, kiralama sonrasında da hizmet vermeye devam eden emlak danışmanları sorumluluk bilinciyle hareket eder. Dolayısıyla danışan memnuniyetini ön planda tutan emlak danışmanları kiracılar için doğru seçimdir.
4. EV SAHİBİNİZİ TANIYIN
Konut kiralarken ev sahibinin ve kiracının birbirini tanıması oldukça önemlidir. Ev sahibi için kiranın zamanında ödenmesi, konutta kaç kişinin yaşayacağı, konutun sözleşme şartlarına uygun kullanımı gibi hususlar önem arz eder. Ancak ters pencereden bakıldığında kiracının da ev sahibinden beklentilerinin olması olağandır. Bu nedenle ev sahibini iyi tanımak gerekir.
Özellikle evini kiraya veren ev sahibi, kiracının özel hayatına müdahil olmamalı, aradaki ilişkinin sınırlarını koruyacak yetkinliğe sahip olmalıdır. Kiracı açısından ev sahibinin de güvenilir olması önemlidir. Şöyle ki konutu kiraladıktan kısa bir süre sonra ve habersiz olarak evi satılığa çıkarması, ev sahibinin bizzat karşılaması gereken demirbaşlarla ilgili tadilat veya yenileme tutarlarını ödememesi, sınırlarını aşarak kiracının özel hayatına müdahale etmesi ya da rahatsızlık vermesi büyük sıkıntılar yaşatacaktır. Ev sahibini tanıyarak konutu kiralayan kiracı dolayısıyla herhangi bir durumla karşılaşıp karşılaşmayacağını baştan görebilir ve kararlarını bu doğrultuda verir.
5. KİRALADIĞINIZ EVİN TAPU KAYITLARINI KONTROL EDİN
Kiracının kiralanan konutun tapu kayıtlarını kontrol etmesi lehine olacaktır. Özellikle tapuda ipotek veya üçüncü kişiler tarafından konulmuş şerhler varsa, bu şerhler ilerleyen dönemlerde sorun oluşturabilir. Bu nedenle tapu kayıtlarında şerh bulunmadığı kontrol edilmelidir.
Örneğin ev sahibinin bankaya zamanında ödeme yapmaması durumunda tapudaki ipoteğe bağlı olarak, bankanın söz konusu ipotekli konut üzerindeki icra ve satış işlemlerine ait tasarrufu halinde kiracı mağduriyet yaşayabilir. Kiracının bu mağduriyetleri yaşamaması için gerekli kontrolleri zamanında yapması gerekir.
6. KİRA KONTRATINI EKSİKSİZ DOLDURUN
Kira kontratı ev sahibi ile kiracı arasında yapılan ve tarafların haklarını koruyan önemli bir sözleşmedir. Bu nedenle kontratın yazılı olarak yapılması, tüm hususların eksiksiz olarak tespit edilerek, Borçlar Kanunu hükümlerince yazılması gerekir. Çünkü taraflar arasında yaşanabilecek sorunların çözümünde bu kontrat esas alınacaktır.
Kiralama süresi, kira bedeli, ödeme zamanı ve şekli, aidatların ödenmesi, kiralanan konutun korunması, demirbaşlarla ilgili tadilat ve yenileme işlemlerine ait ödemelerin kim tarafından karşılanacağı, kısacası her iki tarafın hakları ve sorumlulukları kontratta karara bağlanmalıdır.
7. KİRACININ HAK ve SORUMLULUKLARINI BİLİN
Her kiracı Borçlar Kanunu’na göre haklarını ve sorumluluklarını bilmelidir. Yapılan kira kontratı hem ev sahibini hem de kiracıyı bağlamaktadır. Bilinçli bir kiracı haklarını ve sorumluluklarını bilmeli, herhangi bir sorunla karşılaştığında haklarını arayarak, çözüm yolu da üretebilmelidir.
● Kiraladığı konuttan geçerli bir neden gösterilmeksizin çıkarılamayacağını,
● Konutu kiraladığı gibi teslim etmesi gerektiğini,
● Kiralanan konutta, kiralama sonrası ortaya çıkabilecek ayıpların giderilmesini ev sahibinden talep edebileceğini,
● Aksine bir hüküm bulunmadığı sürece kontratın bitiminden 15 gün önce kontrat yenilenmezse, kontratın otomatik olarak bir yıl daha yenileneceğini,
● Ev sahibinin izniyle konutu üçüncü bir kişiye kiralayabileceğini,
● Aidatların kiracı tarafından ödeneceğini, demirbaş sayılan unsurlara ilişkin ödemelerin ev sahibine ait olduğunu,
● Kiralanan konutu ilk teslim aldığı gibi kontrat şartlarına uygun olarak teslim etmesi halinde depozitosunu geri alabileceğini,
● Kira bedelini zamanında ödemesi gerektiğini, gecikmeye bağlı olarak gecikme faizi ödemekle yükümlü olmadığını,
● Konutta zamana bağlı olarak oluşan yıpranmalardan sorumlu olmadığını ve bunları tazmin etmekle yükümlü bulunmadığını,
● Seçimlere katılması halinde apartman yöneticiliği yapabileceğini,
● Kentsel dönüşüm nedeniyle kiraladığı konutu boşaltmak zorunda kaldığında, devlet tarafından verilen 2 kira bedeli yardımı alabileceğini bilmelidir.
Sonuç olarak, kiracılar, doğru emlak danışmanı ile iletişime geçmeli, hangi semtten, hangi özelliklere ve lokasyona sahip konut kiralayacağına karar vermeli, ev sahibini yakından tanıyarak, sorunsuz bir tapuya sahip konutu detaylı hazırlanmış bir kontrat ile kiralamalıdır. Kiracı olarak Borçlar Kanunu’nda belirtilen hak ve sorumluluklarını ayrıntılı şekilde bilmelidir.